ایمنی برق و حفاظت در برابر برق گرفتگی

تاسیسات و تعمیرات

در کار ساختمانی معمولا خطرات زیادی متوجه کارکنان است. برق منبع خطرناكي براي بروز حوادث به شمار مي‌ رود اما درکل موارد برق گرفتگي نسبت به سایر حوادث ناشي از كار زياد نیست.

 

خطر برق گرفتگي به دو صورت رخ می دهد

1-زمانیکه بدن انسان مستقیما با هادي برق‌دار سيستم در يك يا دو نقطه تماس حاصل نمايد.

2- زمانیکه انسان با سطوح فلزی در تماس باشد و در اثر خراب شدن عايق بندي يا به هر علت ديگر، يك هادي برق‌دار با سطوح فلزي در دسترس مربوط به سيستم، تماس حاصل نمايد.

 

اقدامات لازم جهت جلوگیری و رفع خطر برق گرفتگي

1- ايزوله كردن بدن شخص

 يكي از راه‌هاي اساسي براي محافظت اشخاص عبارت است از ايزوله كردن آنها بوسيله دستكش ولباس يا كفش ايمني كه از مواد عايق ساخته شده است. همچنين براي جلوگيري از خروج جريان از بدن، ممكن است كف محل كار را با وسايل مناسب مثل فرش لاستيكي يا چوب پوشاند.

 

2ـ استفاده از ترانس ايزولمان يا ترانس يك به يك

يك ترانس القايي است كه ورودي و خروجي آن داراي يك ولتاژ مي‌باشد و در عبور جريان برق به دستگاه‌هاي برقي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

 

3ـ استفاده از رله حفاظتي

 رله‌هاي حفاظتي به نحوي ساخته شده‌اند كه به محض ايجاد اختلالاتي در  سيستم برق و  به هنگامي كه جريان برق بيش از 30 ميلي آمپر از بدن انسان عبور كند، بلافاصله عمل مي‌كند و جريان برق دستگاه به طور اتوماتيك قطع مي‌شود و اگر شخص با دستگاهي كه مجهز به اين وسيله است تماس حاصل كند از خطر برق گرفتگي محفوظ خواهد بود.

 

4ـ اتصال بدنه دستگاه به زمين يا ارتينگ

اين روش يكي از روش‌هاي كاملاً ايمن و ارزان قيمت است. اگر بدن شخص با دستگاهي كه اتصال به زمين دارد، تماس پيدا كند، در انشعاب جريان قرار مي‌گيرد و مقدار شدت جرياني كه به طور موازي از بدن وي عبور مي‌كند، به ميزان خطرناك 25/0 آمپر نمي‌رسد. اين سيم بايد عمق كافي داشته باشد وبه زمين مرطوب برسد و در محل اتصال به زمين داراي مقاومت بسياركم باشد. از چاه آب يا فاضلاب مي‌توان به عنوان زمين استفاده كرد.

 

 5ـ استفاده از دستگاه‌هايي كه بدنه عايق دارند

    اين روش در مورد دستگاه‌هاي موجود در كارگاه‌هاي صنعتي امكان پذير است و براي  وسايل برقي كوچك و خانگي مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد.

 

يقيناً در بسياري از موارد بايستي در صورت امكان از چند روش حفاظت دهي، به صورت همزمان استفاده كرد تا در صورت هر گونه عيب و ايراد در يكي از سيستم‌هاي حفاظتي، سيستم ديگر حفاظت را تأمين كند.